Tự Tình Văn 11 Nghị Luận – Phân Tích Tự Tình 2 Hay Nhất (15 Mẫu)

Hồ Xuân Hương được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm” của văn học Việt Nam và là một hiện tượng độc đáo. Thơ của bà vừa mang tính trào phúng vừa trữ tình, đậm đà chất văn học dân gian từ đề tài, cảm hứng đến ngôn ngữ hình tượng.

Qua bài nghị luận văn học tự tình II – nằm trong chùm ba bài thơ Tự tình của Hồ Xuân Hương, là một bài thơ thể hiện tâm trạng vừa buồn, vừa tủi, vừa phẫn uất trước duyên phận éo le và khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của bà.

1, nghị luận văn học tự tình – 2 câu thơ đầu tiên:

Tự tình II là bài thơ thứ hai thuộc chùm 3 bài thơ Tự tình của nữ sĩ Hồ Xuân Hương, được làm theo thể thơ thất ngôn bát cú

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan với nước non

mở bài cho bài thơ tự tình 2 là câu miêu tả về không gian và thời gian hiện tại lúc này là một buổi đêm đã khuya, yên tĩnh và vắng lặng chỉ còn lại văng vẳng bên tai là tiếng trống canh dồn dập. Hình ảnh đối lập của “hồng nhan” và “nước non” đặt trong không gian buổi đêm thể hiện nên sự cô đơn, lẻ loi của người phụ nữ. Từ “trơ” ám chỉ sự đơn độc, trơ trọi của người phụ nữ, đứng giữa nước non người phụ nữ nhỏ bé biết mấy, ở đây nữ sĩ đang xót thương cho thân phận nhỏ bé của người phụ nữ, đặc biệt là những người phụ nữ chịu cảnh chồng chung.

2, nghị luận văn học tự tình – 2 câu thơ thứ ba và thứ tư

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn

Chờ đợi trong mỏi mòn và đơn độc, nỗi buồn thương xâm chiếm làm người phụ nữ tìm đến men rượu, để có thể say, có thể quên đi nỗi buồn hay đơn giản hơn là để say mèm đi và ngủ một giấc thật ngon trong cái đêm vắng lặng, tẻ nhạt đáng buồn này. Nhưng uống bao nhiêu vẫn không thể say hết được, rượu đưa hương hết say rồi tỉnh, càng uống lại càng buồn thêm, nỗi buồn chẳng thể vơi đi. Trong bài nghị luận văn học tự tình, khi nữ sĩ ngẩng đầu nhìn lên vầng trăng trên cao, ánh trăng thì vốn là đẹp, nhưng trăng tròn thì mới là đẹp nhất, còn trăng khuyết thì không hoàn hảo được, nữ sĩ nhìn ánh trăng mà thương thay thân phận đàn bà, hay ở đây chính là thương thay thân phận chính mình, đẹp đấy, tài hoa đấy nhưng tình duyên lận đận, không được trọn vẹn.

nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã mượn vầng trăng khuyết để ẩn dụ về thân phận người phụ nữ cũng như những mối tính dang dở, không trọn vẹn

3, nghị luận văn học tự tình – 2 câu thơ thứ năm và thứ sáu

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám

Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.

Càng ngắm nhìn cảnh vật xung quanh lại càng thấy chính bản thân cô đơn, lẻ loi đến rêu xanh trên mặt đất còn có từng đám, đá ngổn ngang còn có mấy hòn bầu bạn. Nhìn lại chính mình trơ trọi dưới ánh trăng, nỗi buồn càng dâng cao. Ở đây Hồ Xuân Hương sử dụng nghệ thuật đảo chữ “Rêu từng đám, xiên ngang mặt đất – Đá mấy hòn, đâm toạc chân mây” tạo nên sự sinh động cho câu thơ và thể hiện một ý chí nổi dậy, một sự khát khao bứt phá.

Trong suốt đề văn 11 nghị luận về bài tự tình, ta thấy được rằng, hơn cả sự cô đơn, lẻ loi đang ẩn chứa là một tâm hồn muốn thoát khỏi những định kiến, những phán xét của xã hội phong kiến, một thân phận nhỏ bé muốn đập phá, muốn xé tan, “xiên ngang”, “đâm toạc” những thứ cứng cỏi, to lớn. Hồ Xuân Hương là một người tài hoa, nhưng lại chịu sự cô đơn, lẻ loi trong thân phận vợ lẻ, chính bà nhận thức được sự nhỏ bé, khổ đau của người phụ nữ và không muốn nhẫn nhịn, không cam chịu, bà muốn vùng lên và khát khao hạnh phúc cho riêng mình.

4, nghị luận văn học tự tình – 2 câu thơ kết bài

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại

Mảnh tình san sẻ tí con con

Bà chán nản cảnh lặp đi lặp lại của năm này sang năm khác, sự khắc nghiệt của những quy tắc, quy củ trong xã hội phong kiến. Bà cũng ca thán cho thân phận mình, tuổi xuân của người phụ nữ cứ trôi qua trong những năm tháng chán nản và tẻ nhạt, đời người có được mấy mùa xuân mà lại phí hoài trong sự ngán ngẩm hay chờ đợi vô vọng. Hồ Xuân Hương là người phụ nữ chịu nhiều tổn thương trong chuyện tình duyên, tình yêu không còn nguyện vẹn chỉ còn là một mảnh lại phải san sẻ ra làm “tí con con”. Bà thương xót cho chính mình và cho cả những người phụ nữ chịu cảnh chồng chung, người chồng chung không thể thuộc sở hữu của riêng mình, khi người chồng vui vẻ bên người khác còn lại một mình đơn độc, lẻ loi, chỉ biết chờ đợi trong vô vọng, tìm quên bên men rượu.

Xem thêm: Cách Tìm Nghiệm Của Bất Phương Trình, Cách Tìm Nghiệm Bất Phương Trình Bậc Nhất 1 Ẩn

Ngoài dàn ý nghị luận văn học tự tình 2 chung, học sinh nên mở rộng bài văn với tác phẩm cùng tác giả và cùng chủ đề: bài thơ Bánh trôi nước

Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Tuyển tập thơ Nôm của Hồ Xuân Hương

Trong thơ ca của Hồ Xuân Hương, bà thường so sánh thân phận người phụ nữ với nước non, chính sự so sánh này thể hiện hết được sự nhỏ bé của người phụ nữ. Về mặt nghệ thuật, qua đề nghị luận văn học tự tình ta có thể thấy được những nét nghệ thuật đặc sắc của bà trong cách sử dụng từ ngữ như đảo chữ, so sánh, từ láy và cách xây dựng hình tượng độc đáo. Tự tình như là lời phản kháng, là tiếng nói đòi quyền hạnh phúc của Hồ Xuân Hương và là sự thấu hiểu, đồng cảm, bênh vực của bà với thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.