Văn Nghị Luận Xã Hội Về “ Tình Mẫu Tử Trong Văn Học, Chuyên Đề Ngữ Văn Lớp 9: Tình Mẫu Tử

Chuyên đề này giúp các em hệ thống lại kiến thức về các tác phẩm: Con cò, khúc hát ru những em bé lớn trên lưng, trong lòng mẹ (Những ngày thơ ấu) trong bộ môn Ngữ văn lớp 9

Đang xem: Tình mẫu tử trong văn học

CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9 TÌNH MẪU TỬ: 1. Con cò – Chế Lan Viên. 2. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn KhoaĐiềm. 3. Trong lòng mẹ ( Những ngày thơ ấu) – Nguyên Hồng. 4. Mây và sóng – Ta Go. 1. CON CÒ – CHẾ LAN VIÊN. 2. KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ -NGUYỄN KHOA ĐIỀM. Câu 11 (tr40) Nguyễn Khoa Điềm viết bài thơ về một nhân vật cụthể (Em cu Tai) nhưng lại đặt tên cho tác phẩm là Khúc hát ru những embé lớn trên lưng mẹ. Theo em, như vậy có hợp lý không? Vì sao? Hướng dẫn (tr56). Nhan đề mà nhà thơ lựa chọn hoàn toàn phù hợp với chủ đề của tácphẩm. bởi vì: Nguyễn Khoa Điềm không chỉ viết về một em bé cụ thể màviết cho rất nhiều em bé đã, đang và sẽ lớn lên trên lưng của các bà mẹ TàÔi và các bà mẹ miền núi khác. Từ đó bài thơ khám phá, ngợi ca vẻ đẹp của tất cả những bà mẹViệt Nam, thương con, yêu nước. Bằng đôi bàn tay tần tảo và trái timchan chứa yêu thương, họ đóng góp không nhỏ vào cuộc đấu tranh giànhtự do, thống nhất đất nước. 3. TRONG LÒNG MẸ ( NHỮNG NGÀY THƠ ẤU) – NGUYÊNHỒNG. 4. MÂY VÀ SÓNG – TA GO.Phần I. Trắc nghiệm( Đề ôn HN 2009-2010) 1. Tác giả của bài thơ Mây và sóng là ai ? A. R. Ta-go C. G. đơ Mông-pa- xăng 1CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9 B. Đ. Đi-phô D. G. Lân-đơn 2. Tác giả của bài thơ Mây và sóng là người nước nào ? A. Pháp C. Ấn Độ B. Anh D. Mĩ 3. Nhận xét nào đúng với nghệ thuật của bài thơ Mây và sóng ? A. Bài thơ có hình thức đối thoại của hai mẹ con B. Bài thơ có hình thức độc thoại của em bé C. Bài thơ là lời kể của nhân vật em bé D. Bài thơ là đối thoại lồng trong lời kể của em bé 4. Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ Mây và sóng còn cóthể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì ? A. Tình mẫu tử là điểm tựa để con người có thể tránh đượcnhững cám dỗ B. Hạh phúc của con người do chính con người tạo dựng C. Tình yêu là cơ sở cho sự sáng tạo của con người D. Cả ba ý trên 5. Tác phẩm văn học của những nước nào chưa được học trongchương trình Ngữ văn THCS ? A. Đan Mạch – Ấn Độ C. Trung Quốc – Nga – TâyBan Nha B. Anh – Pháp – Mĩ D. Lào – Thái Lan- Cam-pu-chia 6. Tác phẩm nào kể về cuộc sống của một con vật giữa thế giới loàingười ? A. Tiếng gọi nơi hoang dã C. Dôn-ki-hô-tê B. Rô-bin-xơn Cru-xô D. Các tác phẩm ở B và C 7. Nhân vật nào không có trong tác phẩm Cố hương ? A. Tấn C. Hoàng B. Nhuận Thổ D. Tường Lâm 2CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9 8. Phần trích “Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người tađi mãi thì thành đường thôi” nằm trong tác phẩm nào ? A.

Xem thêm: Những Mở Bài Lí Luận Văn Học Hay Bằng Lý Luận Văn Học, Cách Viết Mở Bài Nghị Luận Văn Học Gây Ấn Tượng

Xem thêm: máy đo diện tích rừng

Cố hương C. Bố của Xi-mông B. Chiếc lá cuối cùng D. Rô-bin-xơn Cru-xôI. Trắc nghiệmCâu 1 2 3 4 5 6 7 8Đáp A C D D D A D Aán CHUYÊN ĐỀ 9: 1. VIẾNG LĂNG BÁC: Câu 1. Đoạn văn( Đề ôn HN 2009-2010) a) Chép chính xác bốn câu cuối bài thơ Viếng lăng Bác của ViễnPhương. b) Viết đoạn văn khoảng 8 câu, trình bày những cảm xúc của emkhi đọc khổ thơ trên, trong đoạn có câu văn dùng phần phụ chú. (Yêucầu: gạch dưới phần phụ chú). Phần II. Tự luận Câu 1. Đoạn văn a) Chép chính xác bốn câu thơ kết bài Viếng lăng Bác: Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. a) Viết đoạn văn trình bày những cảm nhận về khổ thơ: – Những suy nghĩ về tâm trạng lưu luyến của nhà thơ: muốn được ởmãi bên lăng Bác, muốn hoá thân, hoà nhập vào cảnh vật bên lăng. Đặcbiệt, muốn làm cây tre trung hiếu nhập vào cùng hàng tre xanh xanh Việt 3CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9Nam. Nghĩa là nguyện sống đẹp, trung thành với lí tưởng của Bác, củadân tộc. – Cũng nói về cảm xúc của bản thân khi đọc đoạn thơ, về tình cảmcủa nhà thơ, của nhân dân với Bác. 1. Tình cảm chân thành, tha thiết của nhân dân ta với Bác Hồ quabài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương.a) Gợi ý nội dung phần thân bài:* Cần phân tích những cảm xúc chân thành của Viễn Phương khi đếnviếng lăng Bác để từ đó khái quát, đó cũng là tình cảm của nhân dân đốivới Bác. – Phân tích khổ thơ thứ nhất để thấy tâm trạng xúc động của nhàthơ khi đén lăng Bác. + Câu thơ mở đầu như một thông báo nhưng lại nói với ta rất nhiềuđiều về tấm lòng người dân miền Nam với Bác. + Hình ảnh hàng tre qua cảm nhận của nhà thơ đã trở thành biểu tượngcủa tình cảm nhân dân gắn bó với Bác, thành biểu tượng sức sống bền bỉ,mạnh mẽ của dân tộc. – Phân tích khổ thơ thứ hai, tập trung vào hình ảnh ẩn dụ mặt trờitrong lăng thể hiện sự tôn kính, biết ơn của nhân dân đối với Bác. Cảmnhận về sức sống tư tưởng Hồ Chí Minh, về suy nghĩ Bác còn sống mãichứa đựng trong mỗi hình ảnh của khổ thơ. – Khổ thơ thứ ba: Những cảm xúc thiêng liêng của nhà thơ về Bác:tâm hồn cao đẹp của Bác, sự trang nghiêm, trong trẻo nơi Bác yên nghỉvà nỗi đau không nén nổi trước sự ra đi của Bác. – Những cảm xúc chân thành, tha thiết ấy được nâng lên thành ướcmuốn sống đẹp ở khổ thơ thứ tư, khi trở về. Đó là muốn được hoá thân,hoà nhập vào những cảnh vật bên lăng Bác của Viễn Phương. Đặc biệt,nguyện ước sống trung thành với lí tưởng của Bác, của dân tộc. 4CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9* Những cảm xúc của nhà thơ về Bác cũng là cũng là cảm xúc của mỗingười dân miền Nam với Bác.b) Yêu cầu về hình thức: – Thực hiện được các thao tác phân tích thơ. – Bố cục bài hợp lí. – Diễn đạt mạch lạc, có cảm xúc. Câu 2. Đoạn văn Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. (Viếng lăng Bác – Viễn Phương) a) Hãy phân tích ý nghĩa hình ảnh ẩn dụ “mặt trời trong lăng” ởcâu thơ trên. b) Chép hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời trong một bài thơmà em đã học (ghi rõ tên và tác giả bài thơ). 2. a. Phân tích để thấy : – Hai câu thơ sóng đôi hình ảnh thực và ẩn dụ “mặt trời”. Điều đókhiến ẩn dụ “mặt trời trong lăng” nổi bật ý nghĩa sâu sắc. – Dùng hình ảnh ẩn dụ “mặt trời trong lăng” để viết về Bác, ViễnPhương đã ca ngợi sự vĩ đại cảu Bác, công lao của Bác đối với non sôngđất nước. – Đồng thời, hình ảnh ẩn dụ “mặt trời trong lăng” cũng thể hiện sựtôn kính, lòng biết ơn của nhân dân với Bác, niềm tin Bác sống mãi vớinon sông đất nước ta. b. Hai câu thơ có hình ảnh ẩn dụ mặt trời : Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng. (Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn Khoa Điềm) Câu 1. 5CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9 Trong bài Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải viết : Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa. Kết thúc bài Viếng lăng Bác, Viễn Phương có viết : Mai về Miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác. a. Hai bài thơ của hai tác giả viết về đề tài khác nhau nhưng có chung chủ đề. Hãy chỉ ra tư tưởng chung đó. b. Viết một đoạn văn khoảng 5 câu phát biểu cảm nghĩ về 1 trong hai đoạn thơ trên. Gợi ý : a. Khác nhau và giống nhau: – Khác nhau : + Thanh Hải viết về đề tài thiên nhiên đất nước và khát vọng hoà nhậpdâng hiến cho cuộc đời. + Viễn Phương viết về đề tài lãnh tụ, thể hiện niềm xúc động thiêngliêng, tấm lòng tha thiết thành kính khi tác giả từ Miền nam vừa được giảiphóng ra viếng lăng Bác. – Giống nhau : + Cả hai đoạn thơ đều thể hiện ước nguyện chân thành, tha thiết đượchoà nhập, cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước, nhân dân Ước nguyệnkhiêm nhường, bình dị muốn được góp phần dù nhỏ bé vào cuộc đờichung. + Các nhà thơ đều dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên là biểutượng thể hiện ước nguyện của mình. b. HS chọn đoạn thơ để viết nhằm làm nổi bật thể thơ, giọng điệu thơ vàý tưởng thể hiện trong đoạn thơ. – Đoạn thơ của Thanh Hải sử dụng thể thơ 5 chữ gần với các điệu dânca, đặc biệt là dân ca miền Trung, có âm hưởng nhẹ nhàng tha thiết. 6CHUYÊN ĐỀ NGỮ VĂN LỚP 9Giọng điệu thể hiện đúng tâm trạng và cảm xúc của tác giả : trầm lắng,hơi trang nghiêm mà tha thiết khi bộc ạch những tâm niệm của mình.Đoạn thơ thể hiện niềm mong muốn được cống hiến cho đời một cách tựnhiên như con chim mang đến tiếng hót. Nét riêng trong những câu thơcủa Thanh Hải là đè cập đến một vấn đề lớn : ý nghĩa của đời sống cánhân trong quan hệ với cộng đồng. – Đoạn thơ của Viễn Phương sử dụng thể thơ 8 chữ, nhịp thơ vừa phảivới điệp từ muốn làm, giộng điệu phù hợp với nội dung tình cảm, cảmxúc. Đó là giọng điệu vừa nghiêm trang, sâu lắng, vừa thiết tha th hiệnđúng tâm trạng lưu luyến của nhà thơ khi phải xa Bác. Tâm trạng lưuluyến của nhà thơ muốn ở mãi bên lăng Bác và chỉ biết gửi tấm lòngmình bằng cách hoá thân hoà nhập vào những cảnh vật bên lăng : làm conchim cất tiếng hót. 7